یکی از دلایل آن هم به اعتقاد اکثر ورزشکاران این رشته زیبا و مهیج، عدم حمایت مسئولین ورزش کشور از آن و نگاه غیرحرفه‌ای آنها به این ورزش است و این عدم حمایت حتی در برخی مواقع به مانع‌تراشی در راه کسب موفقیت پاراگلایدرسواران نیز منجر شده است، تا جایی که اندک موفقیت و پیشرفتی هم که در سال‌های اخیر در این عرصه برای کشورمان به دست آمده، مرهون تلاش‌های فردی معدود ورزشکارانی است که با هزینه شخصی در مسابقات بین‌المللی شرکت کرده و سبب کسب افتخار برای میهن‌مان شده‌اند.
یکی از این ورزشکاران «سهیل باریکانی»، قهرمان لیگ ایران است که در چند سال اخیر به همین شیوه و بدون هیچ حمایتی از سوی هیئت و فدراسیون مربوطه، در مسابقات برون مرزی شرکت کرده و عناوینی نیز کسب كرده است، ولی ديگر قادر نیست بدون پشتیبانی مالی در مسابقات بین‌المللی شرکت کند و به همین خاطر از مسئولین انتظار توجهی بیشتر به این ورزش را دارد.
در همین زمینه گفتگویی با وی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
• ابتدا خودتان را معرفی کنید و بفرمایید از کی وارد این ورزش شدید؟
سهیل باریکانی هستم، 30 ساله و فوق لیسانس مکانیک هستم. حدود شش سال پیش پاراگلایدر را شروع کردم. در کل رشد سریعی در این ورزش داشتم، به طوری که در ماه نهم توانستم به اندازه رکورد مسافت آن زمان ایران پرواز کنم که خیلی کار مهمی بود و از سال دوم به بعد هم شروع کردم به مسابقه دادن و از سال سوم تا الان سه سال متوالی است که قهرمان لیگ ایران هستم و اکنون به عنوان نفر اول ایران در مسابقات بین‌المللی شرکت می‌کنم و در رنکینگ جهانی هم الان نفر سوم آسیا هستم.
• ورزش پاراگلایدینگ چه رشته‌ها و چه مسابقاتی دارد؟
رشته اصلی پاراگلایدر مسافت یا کراس کانتری است که همه‌گیرتر از بقیه رشته‌هاست و اکثرا به این رشته روی می‌آورند و در آن شما به‌وسیله پاراگلایدر مسافتی را طی می‌کنید و ساعت‌ها روی هوا هستید که این زمان می‌تواند 11 تا 12 ساعت باشد. رکورد دنیا هم 513 کیلومتر است که در برزیل در 11 ساعت طی شده است. بنابراین هرچه سریع‌تر حرکت کنید، مسافت بیشتری را طی می‌کنید که این البته رشته مسافت آزاد است، نه مسابقه. زمانی این رشته تبدیل به مسابقه می‌شود که مسیری مشخص می‌شود و هرکسی سریع‌تر این مسافت را طی کند و به گل برسد، برنده آن تسک (مرحله) می‌شود. در مسابقات معمولی حدود 6 یا 7 تسک هست که برنده مجموع آنها، برنده نهایی مسابقه می‌باشد.
رشته دوم آکروباسی می‌باشد و سومی هم هدف‌زنی است که در واقع مربوط به رشته سقوط آزاد با چتر و پاراشوت است که البته حالا با پاراگلایدر هم انجام می‌دهند.
• آیا در ایران لیگ داریم و مسابقات هر ساله به طور منظم برگزار می‌شود؟
بله چندین سال است که شروع شده و با وجود مشکلات، سه چهار سال است که لیگ داریم و هرسال قهرمان لیگ مشخص می‌شود.
• در همه رشته‌ها یا فقط در مسافت؟
فقط در مسافت. یعنی منسجم‌ترین مسابقات در رشته مسافت برگزار می‌شود. اما دوستانی هستند که آنها نیز با هزینه شخصی در مسابقات خارجی آکروباسی شرکت می‌کنند، ولی رشته آکروباسی شرایط خاص خودش را دارد و مثلا باید حتما روی آب انجام شود که مهیا کردن این شرایط در ایران کمی سخت است، ولی چون شرایط برای مسابقات مسافت مهیاتر است، مسابقات آن هم بیشتر برگزار می‌شود.
• مسابقات بین‌المللی چگونه برگزار می‌شود و چطور می‌شود به این مسابقات راه پیدا کرد؟
مسابقات بین‌المللی پاراگلایدر هم مثل همه مسابقات رده‌بندی دارد. بالاترین سطح آن مسابقات PWC یا جام جهانی است که برای راه‌یابی به آن باید از مسابقات داخلی کشورها رتبه کسب کرد و یا در مسابقات Pre-world cup (مقدماتی جام جهانی) رتبه به دست آورد. پس از ورود به مسابقات جهانی (PWC) که 5 مسابقه در سال است، ورزشکاران در صورت کسب امتیازات لازم وارد مسابقه سوپر فینال سال می‌شوند که آخر هر سال برگزار می‌شود و قهرمان جهان در آن سال را مشخص می‌کند. این مسابقات امسال در مکزیک برگزار شد که 130 تا 140 نفر از برترین‌های دنیا در آن شرکت داشتند و من هم به عنوان تنها نماینده از ایران در آن شرکت کردم. مسابقات دیگری نیز هر دو سال یک بار به نام (FAI Championship) برگزار می‌شود که ورود به آن نیز براساس امتیازاتی است که ورزشکاران کسب می‌کنند.
• شما خودتان در چه مسابقاتی اعم از داخلی و بین‌المللی شرکت کرده و چه عناوینی کسب کرده‌اید؟
من از مسابقات داخلی شروع کردم. چندین بار عناوین سومی و دومی و چند بار عنوان اول را به دست آوردم که آخرین آن مسابقات کرمانشاه در خرداد ماه امسال بود که در آن اول شدم. بعد از آن در مسابقات مقدماتی جام جهانی شرکت کردم که در یکی از آنها اول شدم، مسابقات کایسری در ترکیه. پس از آن در مسابقات جام جهانی (PWC) شرکت کردم که امسال توانستم در آن رتبه ایرانی‌ها را که پیش از این بالای صدم بود، برای اولین بار در یکی از مسابقات به رتبه شصتم برسانم. در مسابقات برزیل رتبه بیست و هشتم را به دست آوردم، در پرتغال در یکی از تسک‌ها در بین 140 نفر اول شدم و در مجموع رتبه شانزدهم را کسب کردم و تلاشم این است که بتوانم در آینده در این مسابقات به مقام قهرمانی برسم.
• آیا انجمن ورزش‌های هوایی و یا فدراسیون انجمن‌های ورزشی از این ورزش و ورزشکاران، به خصوص از لحاظ مالی حمایتی می‌کنند؟
اولین قدم برای رفتن به مسابقات خارجی داشتن گذرنامه و ویزا است که خود من اگر بخواهم از طریق انجمن یا فدراسیون اقدام کنم، تازه در صورت موافقت شورای برون مرزی،گرفتن معرفی‌نامه از وزارت ورزش جهت سفارت هم، که اگر بدهند، زمانی دو سه ماهه را می‌طلبد. این در حالی است که مثلا ورزشکاران کشور ترکیه دارای پاسپورت خاکستری بوده و نیاز به اخذ ویزا برای کشورهای دیگر ندارند و این به خاطر حمایت آنها از ورزشکارانشان است. حمایت مالی هم اصلا وجود ندارد و من تمام هزینه‌هایم را خودم می‌دهم. به همین دلیل مي‌گويم كه تاکنون کمک مثبتی از سوی این ارگان‌ها دریافت نکرده‌ايم.
• فکر نمی‌کنید اگر شخصا به مسابقات نرفته و از طریق فدراسیون اعزام شوید، خود فدراسیون هزینه‌هایتان را تقبل کند؟
من سال گذشته برای این که ثابت کنم اینطور نیست، بیش از یک سال و سه ماه برای گرفتن هزینه با انجمن ارتباط برقرار کردم. برای شرکت در مسابقات آرژانتین در سال 2014. قول مساعد دادند ولی عملی نشد. یک سال تمام با هزینه شخصی به همه مسابقات رفتم، ولی به پیگیری‌هایم ادامه دادم. در شورای برون مرزی تقاضایم را رد کردند، حتی جواب تلفن‌هایم را نمی‌دادند تا این که اینقدر از راه‌هاي مختلف از جمله خود رئیس سابق انجمن ورزش‌های هوایی تحت فشار قرار گرفتند که سرانجام دو میلیون و هفتصد هزار تومان دادند که اتفاق نادری بود و این هم در حالی است که من در همان سال 93 میلیون تومان هزینه کردم. بعد هم برای همین مبلغی که داده بودند، مشکلاتی برایم ایجاد کردند.
امسال برای کسب امتیاز لازم برای مسابقه سوپر فینال حدود 70 میلیون هزینه کردم و در همین مسابقات مکزیک هم با هزینه 15 میلیونی خودم شرکت کردم تا پرچم ایران هم در آنجا باشد، در حالی که هیچ مسئولی نه تنها در این کار نقشی نداشت، اکثرا حتی خبر هم نداشتند. من در تمام مسابقاتي كه شركت مي‌كنم با خودم پرچم ايران را مي‌برم و اين را وظيفه خودم مي‌دانم، چون كشورم را دوست دارم. مشکل اینجاست که خیلی از مسئولین این ورزش با پاراگلایدر و مسابقات آن آشنایی ندارند. به همین دلیل هم هیچ حمایتی از سوی آنها نمی‌بینیم.
• در داخل ایران با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
اینجا مشکلات چند برابر است. ساده‌ترین مشکل این است که ما هرجا برای تمرین می‌رویم و پرواز می‌کنیم، اگر وقتی فرود می‌آییم، حتی یک سرباز ما را ببیند، می‌تواند ما را ببرد و سه چهار ساعت در پاسگاه نگه دارد. فکر می‌کنند چون از هوا آمده‌ایم، جاسوس هستیم و تا برای آنها توضیح دهیم که این مجوز پرواز ماست و اصلا نیازی هم به مجوز نیست، در بهترین حالت چند ساعت باید در بازداشت بمانیم.
• مگر محل خاصی برای پرواز ندارید؟
ما به غیر از مناطق ممنوعه که حریم هوایی آن مشخص است، در همه جا اجازه پرواز داریم. خارج از این مناطق دیگر نیاز به مجوز نداریم، ولی تا بخواهیم اینها را توضیخ دهیم خسته می‌شویم. همه ما نیاز به پرواز و پیمودن مسافت داریم. این با شرایط حاکم بر کشور ما همخوانی زیادی ندارد و همین شرایط باعث شده که سالانه شاید ده‌ها یا صدها نفر خارجی که می‌خواهند برای پرواز به ایران،که طبیعت خاصی دارد بیایند و پول خرج کنند و سبب رشد صنعت توریسم در ایران بشوند را از دست بدهیم. الان متاسفانه شاید سالی دو سه نفر به ایران بیایند، در صورتی که هزاران نفر هر سال برای انجام این ورزش به ترکیه می‌روند و هزاران دلار وارد این کشور می‌کنند.
• وضعیت سایت‌های استان تهران چگونه است؟
در حال حاضر در استان تنها یک سایت پروازی آبسرد در فیروزکوه باز می‌باشد که آن هم در این فصل به دلیل برف چندان قابل پرواز نيست. سایت شهران هم از یک سال پیش به دلیل اختلاف بین عده‌ای از مربیان و خلبانان با مدیر سایت و رئیس سابق کمیته استان تعطیل شده و تاکنون هم بازگشایی نشده است. متاسفانه این یک سال تعطیلی و لطمه‌ای که به همه از جمله مربیان و خلبانان خورده، نشان می‌دهد راه اشتباهی برای حل مشکلات در پیش گرفته شده بود. سایت همت هم اکنون به دلیل مشکلات منطقه تعطیل می‌باشد.
لازم به ذکر می‌دانم که مسئولین جدید در تلاشند که مشکلات را بر طرف کنند تا دوباره این سایت‌ها بازگشایی شود.
• الان ایران چه جایگاهی در پاراگلایدر دنیا دارد؟
تا پنج یا شش سال پیش که تنها یک نفر از دوستان ما بود که با هزینه شخصی از چند سال پیش به مسابقات می‌رفت، ولی دیگر ایشان هم منابع مالی‌اش تمام شد و این کار را کنار گذاشت. من و دوستانم اما از سه سال پیش که وارد مسابقات شدیم، توانستیم رده ایران را در این ورزش بالا ببریم، به طوری که الان ایران در رنکینگ جهانی دارای رتبه شده است و در دنیا به عنوان کشوری شناخته شده که خلبانی دارد که در مسابقات مقدماتی جام جهانی اول شده است و در سوپر فینال خلبان دارد. ایران در این ورزش شناخته شده و هزینه این شناخته شدن میلیون‌ها پولی بود که من و دوستانم، تاکید می‌کنم من و دوستانم خرج كرديم و هیچ ارگانی در این راه هیچ پولی نداد و هیچ سرمایه‌گذاری نکرد و اگر الان نام ایران در مسابقات مسافت پاراگلایدر شناخته شده، به خاطر وجود دوستانم و من است و کسانی که باهزینه شخصی در مسابقات شرکت مي‌کنند.
• وضعیت آموزش در ایران چگونه است و علاقه‌مندان چطور می‌توانند به این ورزش روی بیاورند؟ و اصلا با وجود این همه مشکلات به کسی توصیه می‌کنید وارد این ورزش شود؟
لذتی که در پرواز با پاراگلایدر است سبب می‌شود با وجود تمام مشکلات، انجام آن را به دیگران هم توصیه کنم. این ورزش خانم و آقا و سن و سال نمي‌شناسد. از 13، 14 سالگی مي‌توانند شروع کنند و حتي افراد 70، 80 ساله هم پرواز می‌کنند و شاید یک نفر با صرف 15 میلیون تومان برای خرید تجهیزات و آموزش بتواند قابلیت پرواز کردن را پیدا کند، اما باید با دقت فراوان این کار را بکنند، چون شرایط ایران خیلی خاص است که به همین بحث آموزش مربوط می‌شود. مهم‌ترین توصیه‌ام به علاقه‌مندان دقت بسیار بسیار زیاد در انتخاب مربی و سیستم آموزشی است، چون سیستم آموزشی ما ناقص است و به غیر از یک سری مربیان خوب، یک عده از مربیان هم به خاطر ضعف سیستم آموزشی، ناقص تحویل جامعه شده‌اند. یکی از دلایل آن هم این است که دو سه سال پیش انجمن ورزش‌هاي هوايي با هدف تبدیل شدن به فدراسیون و البته درآمد مالی برای انجمن، شروع به برگزاری چند سری دوره مربیگری کرد و متاسفانه هرکسی بدون آزمون‌های ورودی کامل و جامع وارد این عرصه شد. مربیانی که بعضا خودشان نمی‌توانستند به خوبی پرواز کنند و همین الان هم در ابتدایی‌ترین کارهای پرواز مشکل دارند و همین هم یکی از دلایل رشد آمار سوانح و حوادث پاراگلایدر در ایران شده و سبب شده است تا مردم در ایران این ورزش را خطرناک تصور کنند، در حالی که خود من در شش هفت سالی که پرواز می‌کنم و دوستان من هیچ حادثه‌ای نداشته‌ایم.
بنابراین علاقه‌مندان به این ورزش باید خیلی تحقیق کنند و نزد مربیانی بروند که حداقل کارت مربیگری از انجمن ورزش‌های هوایی را داشته باشند، گرچه خیلی از همین مربیان هم کارشان ایراد دارد.
مشکل دیگر این است که به دلیل نبود سیستمی جامع، در کنار انجمن ورزش‌های هوایی، سازمان هواپیمایی کشور را هم داریم که آنها هم کارت مربیگری صادر می‌کنند و وجود این دو سازمان با دو سیستم متفاوت باعث شده سیستم آموزش پاراگلایدر در کشور با مشکلات زیادی مواجه باشد. البته این دو سازمان روند تکاملی دارند، ولی به خاطر شرایط حاکم این روند بسیار کند است.
بازهم به علاقه‌مندان توصیه مي‌کنم در انتخاب مربی و سیستم آموزشی بسیار بسیار بسیار دقت کنند . افرادی هستند که بدون علم کافی در آموزش اقدام به این کار می‌کنند و صدمات بدی به هنرجویان وارد کرده‌اند. توجه داشته باشید که یک حادثه بد می‌تواند برای همیشه شما را از این ورزش زیبا دور بکند.
• با تغییراتی که در انجمن به وجود آمده است، فکر نمی‌کنید اوضاع رو به بهبود باشد؟
تغییرات فقط در سطح رئیس انجمن و معاون آن بوده است. خب بعضی‌ها نمی‌خواهند جایشان را به دیگران بدهند و نمی‌خواهند علم جدید وارد این ورزش بشود. الان روسای کمیته‌ها هنوز سرجای خود هستند. این باعث می‌شود مشکلاتی که سال‌های گذشته به خاطر وجود این افراد به وجود آمده است، کماکمان ادامه داشته باشد.
انتصاب فردی که برای مثال با مسابقات آشنایی ندارد، به عنوان مسئول کمیته مسابقات، جای سوال دارد و حال اگر بعد از 2 سال عملکرد ضعیف و مثلا برگزار نشدن مسابقات قهرمانی کشور، دوباره حکمش تمدید شود، دیگر جای سوالی برای وضعیت نابسامان پارگلایدر و مسابقات پاراگلایدر باقی نمی‌گذارد.
• یعنی انتظار دارید رئیس جدید انجمن در همان ابتدای ورود بدون هیچ شناختی شروع به جابجایی افراد کند؟
البته تغییر و تحول به زمان نیاز دارد. الان هم قرار بر این است که فعلا نفرات قبلی سرجایشان باشند تا روسای جدید با شناخت بیشتری تصمیم‌گیری کنند. ایرادی هم ندارد ولی می‌خواهم بگویم هنوز تغییری رخ نداده که بشود گفت مثبت است یا منفی. شاید شش ماه دیگر بتوان دراین خصوص اظهارنظر کرد.
از مسئولين عزيز درخواست دارم تنها به نام افراد و سابقه حضور آنها برای مثال در یک انجمن اکتفا نکنند، به دست آوردهای آنها در سال‌های گذشته و همچنین سطح تحصیلات آنها هم توجه بکنند.
از آنها مي‌خواهم سوابق مسئولین کمیته‌ها را بررسی نموده، آنهایی را که در سمت خود موفق نبوده‌اند و به جهت عدم آشنایی با حوزه مربوطه باعث ایجاد نارضایتی درمیان فعالین آن حوزه شده‌اند را دوباره منصوب نکنند . افرادي كه به طور مثال در حوزه مسابقات باعث عدم برگزاری مسابقه قهرمانی کشور و در اثر آن نزول رتبه ایران در برخی جایگاه هاگردیده‌اند. امیدوارم با به‌کارگیری افراد آشنا و باتجربه شاهد رشد و ایجاد فضای همکاری بين خلبان‌ها و انجمن باشیم.
الان درکنار انجمن گروهی از خلبانان هستند که در اصل پایه‌گذار مسابقاتی به نام IPC بودند و من هم جزوشان هستم و اکثرشان بین ده نفر برتر ایران هستند. اینها به دلیل داشتن دانش فنی بیشتر سعی دارند به عنوان مشاور در کنار انجمن قرار بگیرند تا یک فرد به تنهایی تصمیم‌گیرنده نباشد و از این هیئت مشاوره بگیرد.
• آیا استقبالی هم از این طرح شده است؟
هنوز موفق نشدیم با رئیس جدید انجمن، آقای مویدی صحبت کنیم، ولی صحبت‌هایی با معاون ایشان داشتیم. یعنی بحث آن هست، ولی هنوز قدمی عملی برداشته نشده است.
• چه صحبتی با مسئولین این ورزش برای پیشبرد ورزش پاراگلایدینگ در ایران دارید؟
مسئولین باید بدانند که ایران یکی از مساعدترین مناطق دنیا برای پرواز است. به خاطر رشته کوه‌ها، منطقه جغرافیایی و فصل‌هایی که داریم. ایران جایی است که در آن می‌توانید تا ارتفاع 6500 متر از سطح دریا و 4800 متر از زمین پرواز کنید و این قابلیت را دارد که یکی از قطب‌های پاراگلایدر دنیا در عرصه مسابقات شود. باید به این ورزش به دید یک صنعت توریستی نگاه کنند که می‌تواند سالانه صدها نفر را به ایران آورده و درآمدزایی زیادی داشته باشد.
مورد دوم عدم حمایت از ورزشکارانی است که به مسابقات بین‌المللی می‌روند. شاید بشود با 100 الی 150 میلیون تومان دو تا سه نفر را برای رفتن به مسابقات ساپورت کرد. مبلغی که در مقابل بودجه ورزش‌های نوين اصلا رقمی نیست.
خود من سال گذشته با حمایت مالی شرکت پاکبان توانستم یک سال مسابقه بدهم، ولی این اسپانسر الان وجود ندارد و تامین هزینه مسابقات هم برای خود من خیلی سخت است و اگر حامی مالی پیدا نکنم، احتمالا دیگر نمی‌توانم در مسابقات جهانی شرکت کنم. به همین دلیل انتظار دارم اگر شرکتی یا کسی می‌تواند و مایل است، از تیم ملی پاراگلایدر پشتیبانی مالی کند تا ما دو سه نفر اول ایران بتوانیم بعد از این هم در مسابقات جهانی شرکت کنیم.
برای سال آینده مسابقات برزیل، ایتالیا و فرانسه را پیش رو داریم که هرکدام حدودا بین 7 تا 15 میلیون تومان هزینه دارد. این جدای از تجهیزات مسابقه است که بسیار گران است و شاید تجهیزات ما کفاف دو مسابقه را بدهد و باید بعد از آن تعویض شود. بنابراین با توجه به این که تاکنون در تمام مسابقات با هزینه خودم شرکت کرده‌ام، اگر نتوانم اسپانسری پیدا کنم، مجبور می‌شوم به تدریج از این ورزش کنار بکشم تا شاید شخص دیگری که جیب پرپولی دارد بیاد و تا زمان خالی شدن جیبش در مسابقات شرکت کند و او هم بعد از آن کنار بکشد.
• شرایط میزبانی مسابقات بین‌المللی چگونه است و چه کشورهایی می‌توانند میزبانی این مسابقات را بگیرند؟
من و دوستانم به خاطر ارتباطاتی که با مجمع PWC داریم، صحبت‌ها و نامه‌نگاری‌هایی کردیم و الان این شرایط را داریم که مسابقات جهانی یا حداقل مسابقات مقدماتی آن را در ایران برگزار کنیم. یعنی از طرف فدراسیون جهانی مشکلی وجود ندارد. مشکل در داخل کشور است. باید انجمن ورزش‌های هوایی برای گرفتن مجوز برگزاری مسابقات اقدام کند. خودم در مسابقات امسال در مکزیک با مسئولین فدراسیون جهانی خیلی صحبت کردم و قانعشان کردم و آنها هم اگر اطمینان دهیم که مشکلات داخلی نداشته و صلاحیت برگزاری مسابقات را در ایران داریم، اجازه برگزاری آن را به ما می‌دهند. اگر مسئولین در این راه دست ما را باز بگذارند، این کار را برای اولین بار در ایران انجام می‌دهیم.
• و حرف آخر
ما خلبانان پاراگلایدر بسیار خوشبختیم که در کشوری با اقلیم ایران پرواز می‌کنیم. این خوشبختی چشم ما را بر روی مشکلاتش می‌بندد.
سپاس از شما
سرفراز باشيد
نظر شما